Miejsce: "Piwnica Muz", MDK Czechowice-Dziedzice

 

 "Zielona peleryna i kapelusz z orlim piórem - dwa tak bardzo charakterystyczne elementy munduru Wojska Polskiego. Tej formacji nie trzeba nikomu przedstawiać, bo czy jest ktoś kto nie słyszał o Strzelcach Podhalańskich? Dziś jednak mało kto wie, że przed wojną Bielsko było jednym z większych garnizonów przedwojennego Wojska Polskiego i stacjonowała w nim elitarna jednostka - 3 Pułk Strzelców Podhalańskich. Ale skąd w ogóle wzięli się Strzelcy Podhalańscy i kim byli? Jak trafili do Bielska? Jakie były ich wojenne losy - od pełnych chwały walk o Niepodległość, aż po gorycz klęski września 1939 roku? Jakie były ich dalsze losy? Czym się zajmowali na co dzień? Czy wśród żołnierzy tej jednostki znajdziemy znane z historii nazwiska? Czy zostały po nich jakieś pamiątki? - na te i wiele innych pytań postara się odpowiedzieć autor wykładu, od 15 lat wnikliwie badający dzieje 3 PSP. Dodatkowym atutem wykładu będzie zaprezentowanie części zbiorów autora - jednej z największych na świecie kolekcji pamiątek po Trzecim Podhalańskim."  

Biogram:
Jakub Chowaniec (1994) - pochodzi i mieszka w Żabnicy. Absolwent ATH w Bielsku-Białej. Inżynier, muzyk, historyk, kolekcjoner, publicysta, rekonstruktor. Współpracuje z Muzeum Obrony Węgierskiej Górki, Muzeum Czynu Zbrojnego Żywiecczyzny i Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. Autor artykułów o Wojsku Polskim w latach 1918-1947. Specjalizuje się w historii wojsk górskich II RP, szczególnie 3 PSP z Bielska. Od 2015 roku realizuje autorski projekt p.n. Ocalić od zniszczenia 3 PSP
https://www.facebook.com/TrzeciPodhalanski 

We wrześniu 2024 roku, zapraszamy na wycieczkę do:

1. 9.30 - Zwiedzanie Kopalni Złota w Złotym Stoku - sztolnia transportowa Gertruda i sztolnia Czarna z podziemnym wodospadem. Przejazd podziemną kolejką. Zwiedzanie z przewodnikiem.
2. 12.00 Przejazd do Barda. Zwiedzanie barokowego Sanktuarium Matki Bożej Bardzkiej, muzeum sztuki sakralnej i panoramicznej ruchomej szopki.
3. ok. 14.00 wędrówka szlakiem na punkt widokowy nad obrywem skalnym koło białego krzyża. Podziwianie panoramy Barda i okolicy oraz przełomu Nysy Kłodzkiej przez Góry Bardzkie. Zwiedzanie z przewodnikiem.
4. Czas wolny na ryneczku w Bardo, (kawiarnia "Fabryka Pierników" - polecana)
5. 17.00 Wyjazd z Barda

Członek Honorowy Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.

 

13 maja 2024 roku minęła piąta rocznica śmierci Stanisława Niemczyka, bodaj najoryginalniejszego wizjonera polskiej architektury współczesnej, ale z pewnością najlepszego architekta zespołów świątynnych, z ich niezwykle bogatą i złożoną symboliką. Odszedł tak, jak żył. Bardzo cicho, godnie, bo podstępna choroba powróciła ze zdwojoną siłą i na koniec odebrała mu nawet wzrok.
Zresztą zawsze patrzył na świat oczyma duszy, stąd jego dalekowzroczne projekty kościołów odbiegają od wszystkich innych. Był wrogiem zbytniego przepychu, będąc zdania, że nie trzeba wytwarzać wrażenia sakralności, bo jeśli architektura wytwarza przestrzeń, to w przypadku budowy kościoła tak nie jest. Przestrzeń relacji z Bogiem już jest nam dana, a architekt ma tylko przygotować miejsce dla tej relacji i tej przestrzeni.  
Ta zaadaptowana przez niego jest dopracowana pod każdym względem, ale jako że „lepsze jest wrogiem dobrego”, już teraz niektórzy próbują ingerować w jego dzieła, niszcząc ponadczasową myśl projektanta. Zresztą jak dotąd tylko jeden zaprojektowany przez niego obiekt znalazł się na liście konserwatora zabytków.
Stanisław Niemczyk za życia nie do końca był w Polsce rozumiany i doceniany. Podobnie zresztą jak w rodzinnych Czechowicach-Dziedzicach, czy w swojej drugiej małej ojczyźnie – Tychach. Trudno być prorokiem we własnym kraju...
Chociaż podnosi się coraz więcej głosów mówiących o jego ge­niu­szu, to nie nastała jeszcze jego pora. Jak mówią niektórzy, musi prze­minąć pokolenie jego oponentów, osób, które zwyczajnie zazdrościły mu jego talentów, charyzmy i rozległej wiedzy. Ale nie tylko tego. Profesor Paweł Taranczewski uważa wręcz, że Stanisław Niemczyk był mistykiem. Dotykając sercem realizacji jego architektonicznych wizji można łatwo dostrzec, jak wiele w tym prawdy.
– Stanisława Niemczyka nie ma już z nami i teraz jest bardzo ważny czas, żeby zapamiętać go prawdziwie, żeby nie próbować dopasować go do jakiegoś obrazu, własnego wyobrażenia, tylko przede wszystkim wsłuchać się w to, co on sam miał do powiedzenia – przekonywała nie od rzeczy podczas promocji książki „Architekt dobra i piękna. Rzecz o Stanisławie Niemczyku” jej współautorka Ewa Chudyba, zafascynowana jego sposobem myślenia.
Tymczasem Stanisław Niemczyk znalazł już miejsce w krakowskim Muzeum Narodowym.  – „Kanonizacja” Niemczyka już się dokonała i w przyszłości studia nad jego twórczością, nad jego miejscem w architekturze polskiej, jego prezentacja w muzealnictwie będzie tym bardziej wyrazista i jeszcze bardziej doceniana – zaznaczył podczas wykładu w czechowickim Miejskim Domu Kultury dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie profesor Andrzej Szczerski. – Możemy się nim szczycić i pokazywać w świecie jako wyjątkowego regionalistę, twórcę, kontynuatora architektury modernistycznej, regionalistycznej w Polsce, która zawsze była najważniejszym z osiągnięć historii architektury polskiej. I takie miejsce Niemczyk w tym środowisku ma bez wątpienia zagwarantowane.
Dr Ryszard Nakonieczny twierdzi, że Stanisław Niemczyk był mistrzem budowania więzi społecznych, kulturowych, religijnych i środowiskowych. Może się to okazać prawdziwe nawet za wiele dziesiątek lat, bo architekci odchodzą, ale architektura trwa niemal wiecznie – jak wieczna będzie pamięć o mistrzu...

"Architekt jest tylko jeden" – Barbara Siemińska.  Maj 2024 r., A5, 210 stron. Wydawnictwo B63, cena: 35 zł.

*

Książkę można nabyć w punktach sprzedaży:
– Izba Regionalna przy MDK w Czechowicach-Dziedzicach, ul. Niepodległości 42;
– Milux, ul. Moniuszki 1, Czechowice-Dziedzice;
– FHU Sylwia Żyła, Czechowice-Dziedzice, ul. Traugutta 11;
– Lombard „U Leszka”, ul. Michałowicza 6b, Czechowice-Dziedzice;
– Galeria Bielska BWA, ul. 3 Maja 11, Bielsko-Biała;
– księgarnia „Ariadna”, ul. ks. Londzina 1, Strumień;
– sklep „Papiernik”, ul. Bielska 63, Chybie.

Wydawnictwo B63 prowadzi sprzedaż wysyłkową. Zamówienia można składać pod adresem: barbara.sieminska@prasa-lokalna.pl
Koszt 35 zł + 10 zł wysyłka (brutto).

 

Pozdrawiam.

Jacek Cwetler

Kilka lat zajęło Robertowi Garstce, autorowi albumu, zebranie materiału, a później jego opracowanie.

Wreszcie jest...

Wydawcą książki jest Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic, a album jest drukowany w bielskiej Drukarni "Augustana".

Książkę od lipca 2024 roku, będzie można kupić w Izbie Regionalnej Czechowic-Dziedzic i  zarazem w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic, w Czechowicach-Dziedzicach, przy ul. Niepodległości 42, w godzinach jej pracy instytucji.

Cena albumu -85,00 zł.

16 lipca 2024 r., w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Czechowicach-Dziedzicach, odbędzie się spotkanie autorskie z Robertem Garstką, autorem opracowania o kapliczkach gminy Czechowice-Dziedzice.

Podczas spotkania będzie możliwość nabycia albumu i zdobycia autografu.

Więcej informacji będzie w osobnym materiale, przygotowywanym przez czechowicką Bibliotekę.

 

Zapraszam.

 

Jacek Cwetler 

 

 

 

 

Program wycieczki:

 

 

 

Pozdrawiam.

 

14 czerwca 2024 roku, o godzinie 17.00, na skwerze przed Miejską Biblioteką Publiczną przy ulicy Padewskiego, rozpocznie się 7 Czechowicka Noc Kultury.

Program imprezy niebawem w sieci i na słupach ogłoszeniowych w mieście i gminie.

Tematem przewodnim tegorocznej Czechowickiej Nocy Kultury  jest boks, czyli dzieje  pięściarzy czechowickiej sekcji bokserskiej RKS Stal Czechowice.

Będą oczywiście i inne atrakcje, konkursy (z nagrodami), dobre jedzenie i mnóstwo zabawy.

A na koniec zapraszamy na film niespodziankę.

 

Zapraszamy.

 

W maju zapraszamy na wycieczkę do Raciborza i Rybnika.

 

Termin: 25 maj 2024 r. Wyjazd o 8,00 spod MDK w Czechowicach-Dziedzicach. Powrót ok. 20,00.

Ilość miejsc 45.

 

Koszt : 120, 00 /os ( w tym po 60,00 zł zbiera przewodnik w autokarze).

 

Program

9,00 Arboretum Bramy Morawskiej w Raciborzu

        Arboretum Bramy Morawskiej usytuowane jest we wschodniej części Raciborza, po prawej stronie rzeki Odry. Kompleks leśny położony jest w południowo-zachodniej części Parku Krajobrazowego "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich".  Arboretum znajduje się w korytarzu ekologicznym, tzw. Pradolinie Górnej Odry o znaczeniu międzynarodowym. Ogród botaniczny zajmuje powierzchnię 164 ha, którą można podzielić na dwa zasadnicze obszary. Pierwszy o powierzchni około 35 ha, na którym znajduje się zagospodarowany i ogrodzony ogród właściwy, gdzie umieszczono kolekcje roślin i ośrodki dydaktyczne. Drugi obszar to część przyrodniczo-krajobrazowa z fragmentami naturalnej przyrody, która zajmuje pozostałą część powierzchni.

 

11,00 Muzeum Miejskie

Muzeum w Raciborzu powstało ok. 1819 roku. Wtedy rozpoczęto gromadzenie różnych przedmiotów, które były wykorzystywane przez wykładowców jako pomoce naukowe do nauczania młodzieży. Do pewnego czasu gromadzili je w swoich pracowniach, segregując na kategorie tematyczne i przydzielając do danego działu (Historii Naturalnej, Numizmatyczny, Sztuki i Starożytności, Rysunków, Matematyczno - Fizyczny, Geograficzny, Muzyczny i Sztuki Pomnikowej). Potem powstał pomysł utworzenia Muzeum w Raciborzu, aby można było udostępnić zbiory szerszej publiczności. Władze miejskie poparły inicjatywę i przeznaczyły na ten cel budynek pokościelny (ul. Gimnazjalna 1), który od 1911 roku niszczał nieużytkowany. Oficjalne otwarcie muzeum odbyło się 4 grudnia 1927 roku. W budynku, oprócz eksponatów należących do muzeum, pokazano również bogate zbiory archeologiczne należące do Prowincjonalnego Urzędu ds. Opieki nad Zabytkami Kultury i Prehistorii (od 1934 był to Krajowy Urząd ds. Prehistorii Górnego Śląska w Raciborzu). Mieściła się tam również biblioteka. Zwiększająca się liczba eksponatów sprawiła, że w latach 30. XX wieku postanowiono przenieść bibliotekę w inne miejsce, zwiększając w ten sposób powierzchnię przeznaczoną na ekspozycję. W trakcie prac związanych z nową organizacją wystaw, przeprowadzanych w latach 1936–1938, w kościele odkryto polichromię  z I połowy XVII w., przedstawiające "Zesłanie Ducha Świętego"  oraz Adorację Świątobliwej Eufemii. W dniu 12 lutego 1938 nastąpiło otwarcie muzeum po nowej aranżacji wnętrza. Część eksponatów (Dział Historii Naturalnej) przeniesiono do budynku naprzeciw muzeum. Zabytki archeologiczne natomiast zostały przeniesione do budynku przy obecnej ul. Wojska Polskiego tworząc wystawę „Prahistoria regionu”.

Zasoby muzeum zostały podzielone na dziedziny. Obecnie znajdują się w nim 4 działy merytoryczne tzw. działalności podstawowej: Archeologii,Etnografii, Historii, Sztuki i Rzemiosła Artystycznego oraz działy pomocnicze: Oświatowy i Administracyjny, a także pracownie: fotograficzna i techniczna. Muzeum posiada około 30 tys. sztuk i zespołów zabytków w działach merytorycznych.

Wśród eksponatów na szczególną uwagę zasługują:

• Mumia Dżed - Amonet - ius - anch wraz z kartonażem i 2 sarkofagami, darowana w 1861 roku przez barona Anzelma von Rothschilda, będąca gł elementem wystawy W domu Ozyrysa. Jest to jedyna wystawa na Śląsku przedstawiająca zabytki starożytnego Egiptu;
• grób ze złamanym mieczem odkryty w trakcie prac remontowych w prezbiterium kościoła, być może jest to grób ostatniego z książąt raciborskich z rodu Przemyślidów czeskich, Walentyna;
• piec z przełomu XV i XVI wieku, zrekonstruowany na podstawie znalezionych podczas prac remontowych kafli, prawdopodobnie najstarszy tego typu zabytek w Polsce;
• zbiór XIX-wiecznych raciborskich strojów ludowych, w szczególności kolekcja bogato zdobionych czepców;
• kolekcja 249 różnego rodzaju wyrobów cynowych z okresu od XVII do XIX wieku, wśród nich między innymi są talerze, misy, dzbany czy wilkomy;
• dwie karty graduału raciborskiego.

          Wzmiankowany w "Kronice' Galla Anonima we wpisie datowanym na rok 1108. Pierwsze partie ceglane powstały prawdopodobnie w połowie XIII w.

          Przypuszcza się, że pierwsza wzmianka o raciborskim grodzie powstała około 845 roku w nocie zwanej " Geografem Bawarskim". Wspomina ona o plemieniu Gołęszyców;

          Gołężyców (org. Golensizi) zamieszkującym dorzecze Górnej Odry, które posiadało tam pięć grodów. Na podstawie badań przypuszcza się, że jednym z tych grodów był

          właśnie Racibórz. Domniema się także, że mogło tu być Eburium, legendarna stolica Kwadów. 

          Kaplica zamkowa pw. św. Tomasza Kantauryjskiego 

          Kaplica powstała w latach 1288–1293 w wyniku wzniesienia nowego, murowanego zamku. Kaplica od połowy XIX wieku, nazywana jest perłą gotyku śląskiego.  Budowla

          nazywana jest również śląską Sainte-Chapelle.

            Świątynia wraz z domem zamkowym została dostawiona do pierwszej partii murów od wschodu Znajduje się we wschodnim skrzydle zamku, między budynkiem bramnym a

         głównymi budowlami zamkowymi. Kaplica stoi na fundamentach poprzedniej świątyni. Początkowo była wolno stojąca. Wzniesiona jest na rzucie prostokąta o wymiarach 8,5

         na 13 metrów, jest orientowana, murowana z cegły w wątku wendyjskim, otynkowana i posiada detale kamienne z ciosu.

17,00 Zabytkowa Kopalnia "Ignacy" w Rybniku

          Kopalnia znajduje się w Rybniku w dzielnicy Niewiadom przy ul. Ignacego Mościckiego i została udostępniona do zwiedzania od 1999 roku. Gł. atrakcją skansenu są 2

          maszyny parowe: pierwsza z 1900 roku obsługująca szyb Głowacki, druga z 1920 roku, działa przy szybie Kościuszko. W budynku administracyjnym znajduje się wystawa

         poświęcona górnictwu Umożliwia oglądanie eksponatów związanych z historią i kulturą górnictwa. W 2004 kopalnia została uznana najlepszym produktem turystycznym roku

         w województwie śląskim.  Od 19 października 2006 zabytkowa kopalnia Ignacy znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki. Na terenie kopalni znajduje się 46-

         metrowa wieża ciśnień, obecnie wykorzystywana jako punkt widokowy.