Ukazała się nowa książka, wydana przez Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic:
NOWOŚĆ na miejscowym rynku wydawniczym: "S T E L A słownik gwarowy czechowicki i rozmowy o tożsamości", 500 stron tekstu, 100 fotografii. Autor: Zdzisław Nowrotek.
Gwiazdkowa pora jest jednym z tych okresów, w którym książki wracają do szczególnych łask. Towarzystwo Przyjaźni Czechowic-Dziedzic przygotowało kolekcjonerom regionalnych publikacji, a jednocześnie wszystkim, świąteczną ofertę w postaci książki autorstwa Zdzisława Nowrotka pod tytułem: "Stela. Słownik gwarowy czechowicki i rozmowy o tożsamości.". Poznawanie nowej książki, zanurzanie się w świecie myśli i nastrojów kreowanych przez autora, dla wielu z nas stanowi niepowtarzalne przeżycie. Tym większe, kiedy wiemy, że narracja dotyka spraw nam bliskich, naszego otoczenia, naszej małej ojczyzny. Opracowanie zawiera dwa korespondujące ze sobą tematycznie komponenty. Pierwszym jest słownik dokumentujący gwarę mieszkańców rejonu czechowickiego wraz z bogatym zbiorem zwrotów i frazeologizmów, tekstami pisanymi gwarą oraz rozdziałem teoretycznym. Północno-wschodnia odmiana gwary cieszyńskiej dialektu śląskiego, używana w okolicach Czechowicach-Dziedzicach i okolicy, jest w słowniku reprezentowana przez ok. 3000 haseł, 900 odniesień do źródeł etymologicznych, 300 frazeologizmów oraz ok. 700 zdań z żywej gwarowej mowy. Zredagowanie słownika gwarowego w czasie, gdy gwary gwałtownie zanikają, jest ostatnią szansą ich udokumentowania. Świadomość tę mieli również inni autorzy, bowiem większość słowników gwar śląskich powstało po roku 2000. W drugim komponencie książki poruszone zostały kwestie tożsamościowe małej ojczyzny i regionu. Czy nasi przodkowie byli tu od zawsze, a może skądś przybyli? Czy mamy coś wspólnego z plemieniem Gołęszyców, z ludnością z Opolszczyzny, a może z Morawianami, Niemcami i Austriakami, Wołochami? Jak przedstawia się nasze bezpośrednie sąsiedztwo językowe i kulturowe, co pod tym względem zawdzięczamy naszym sąsiadom, a co oni nam? Ile jest Śląska w Pszczyńskiem, ile Małopolski za Białką, czy zaraz za Bielskiem mieszkają górale? Co jest faktem, a co stereotypem? Co jest prawdą, co mitem, wytworem rynku i popkultury lub poglądem życzeniowym? Autor stara się odpowiedzieć na te pytania, a także na wiele innych, głosem nie tylko swoim, lecz przede wszystkim głosami badaczy publikujących kiedyś i dziś. Zgromadzona na 500 stronach wiedza oparta została na wielu udokumentowanych źródłach, zawiera ponad 500 przypisów, wykorzystuje 200 publikacji historycznych, językoznawczych, dialektologicznych i etnograficznych, sięga do pamięci ponad 60 terenowych informatorów. W książce zamieszczono setkę fotografii, które przedstawiają lokalne i regionalne zabytki, naszą wspólną, wartościową materialną spuściznę. Ukazanie się publikacji Stela w czasie debaty i prac nad regionalnym językiem śląskim może być swoistym głosem w dyskusji o języku, kulturze i tożsamości mieszkańców, idący z tej części Śląska.
Książka w cenie 70,00 zł z VAT, dostępna będzie w Izbie Regionalnej w Czechowicach-Dziedzicach i u autora, w Ligocie.
W najbliższy wtorek, tj. 19 listopad 2024 roku, w czechowickim Centrum Edukacji Ekologicznej odbędzie się prezentacja, przygotowana przez NBP, monety z wizerunkiem Henryka Flame "Bartka".
Początek o godzinie 11, 00.
Oprócz prezentacji monety, wykład dyrektora katowickiego IPN-u, o "Bartku".
W spotkaniu weźmie udział córka Henryka Flamme, Alicja.
W listopadzie zapraszam na wykład o Józefie Chełmońskim i jego malarstwie.
Okazją jest trwająca w Muzeum Narodowym w Warszawie wystawa monograficzna jego prac. Będzie ona jeszcze prezentowana w 20025 roku, w Muzeum Narodowym w Poznaniu i w Muzeum Narodowym w Krakowie.
W ramach naszych wycieczek wybierzemy się na wystawę prac Józefa Chełmońskiego do Krakowa.
Wykład, na który zapraszam, będzie małym przygotowaniem do zwiedzenia krakowskiej wystawy Chełmońskiego.
W historii sztuki polskiej Józef Chełmoński należy do najwyżej cenionych malarzy, a jego twórczość zajmuje miejsce szczególne. Wykreowane przez niego wizje natury, widoki wsi i sceny z życia jej mieszkańców od przeszło stu lat są uznawane za kwintesencję „polskości” w malarstwie XIX i początku XX wieku. Chełmoński, romantyk, obdarzony żywiołowym temperamentem, ogromną siłą witalną i poczuciem humoru, tworzył w sposób instynktowny i intuicyjny, niezależny od jakichkolwiek założeń programowych. Odznaczał się znakomitym zmysłem obserwacji i zdolnością zapamiętywania najbardziej ulotnych wrażeń, które następnie utrwalał na płótnie.
"Zielona peleryna i kapelusz z orlim piórem - dwa tak bardzo charakterystyczne elementy munduru Wojska Polskiego. Tej formacji nie trzeba nikomu przedstawiać, bo czy jest ktoś kto nie słyszał o Strzelcach Podhalańskich? Dziś jednak mało kto wie, że przed wojną Bielsko było jednym z większych garnizonów przedwojennego Wojska Polskiego i stacjonowała w nim elitarna jednostka - 3 Pułk Strzelców Podhalańskich. Ale skąd w ogóle wzięli się Strzelcy Podhalańscy i kim byli? Jak trafili do Bielska? Jakie były ich wojenne losy - od pełnych chwały walk o Niepodległość, aż po gorycz klęski września 1939 roku? Jakie były ich dalsze losy? Czym się zajmowali na co dzień? Czy wśród żołnierzy tej jednostki znajdziemy znane z historii nazwiska? Czy zostały po nich jakieś pamiątki? - na te i wiele innych pytań postara się odpowiedzieć autor wykładu, od 15 lat wnikliwie badający dzieje 3 PSP. Dodatkowym atutem wykładu będzie zaprezentowanie części zbiorów autora - jednej z największych na świecie kolekcji pamiątek po Trzecim Podhalańskim."
Biogram: Jakub Chowaniec (1994) - pochodzi i mieszka w Żabnicy. Absolwent ATH w Bielsku-Białej. Inżynier, muzyk, historyk, kolekcjoner, publicysta, rekonstruktor. Współpracuje z Muzeum Obrony Węgierskiej Górki, Muzeum Czynu Zbrojnego Żywiecczyzny i Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. Autor artykułów o Wojsku Polskim w latach 1918-1947. Specjalizuje się w historii wojsk górskich II RP, szczególnie 3 PSP z Bielska. Od 2015 roku realizuje autorski projekt p.n. Ocalić od zniszczenia 3 PSP https://www.facebook.com/TrzeciPodhalanski
We wrześniu 2024 roku, zapraszamy na wycieczkę do:
Kopalni złota w Złotym Stoku i do miejscowości Bardo.
Termin: 21 wrzesień 2024 r.
Wyjazd o 5,30 spod budynku MDK w Czechowicach-Dziedzicach, powrót ok. 22,00.
Ilość miejsc: 45.
Koszt wycieczki : 220,00 zł/os. (w tym po 60,00 zł/os. zbiera przewodnik w autokarze).
Zapisy w sekretariacie MDK w Czechowicach-Dziedzicach od 31 lipca 2024 roku.
Program wycieczki:
9.30 - Zwiedzanie Kopalni Złota w Złotym Stoku - sztolnia transportowa Gertruda i sztolnia Czarna z podziemnym wodospadem. Przejazd podziemną kolejką. Zwiedzanie z przewodnikiem.
12.00 Przejazd do Barda. Zwiedzanie barokowego Sanktuarium Matki Bożej Bardzkiej, muzeum sztuki sakralnej i panoramicznej ruchomej szopki.
ok. 14.00 wędrówka szlakiem na punkt widokowy nad obrywem skalnym koło białego krzyża. Podziwianie panoramy Barda i okolicy oraz przełomu Nysy Kłodzkiej przez Góry Bardzkie. Zwiedzanie z przewodnikiem.
Czas wolny na ryneczku w Bardo, (kawiarnia "Fabryka Pierników" - polecana)
Wieslaw Koutny, współzałożyciel i nestor Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic, wielokrotnie pracował w zarządzie Towarzystwa. Autor i współautor opracowań dotyczących dziejów naszej miejscowości . Regionalista.
Członek Honorowy Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.
