Poczta lokalna DZIEDZICE

Bezpośrednio po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wszystkie urzędy pocztowe na terenie całego kraju nadal posługiwały się obcymi (używanymi przez zaborców) znaczkami oraz  stemplami dziennymi - datownikami. Stan ten trwał do 27 stycznia 1919 roku kiedy to Ministerstwo Poczt i Telegrafów wprowadziło do obiegu znaczki z symbolami polskimi i napisem POCZTA POLSKA.
Jednakże z braku waluty państwowej znaczki dla Śląska Cieszyńskiego i byłych terenów zaboru austriackiego wydrukowano w walucie koronowo-halerzowej, zaś dla pozostałych terenów, po byłym zaborze pruskim - w walucie markowo-fenigowej. Były to w zasadzie te same znaczki różniące się tylko kolorami. W późniejszym okresie znaczki markowo-fenigowe wprowadzono na terenie całego kraju zgodnie z przyjętą wówczas taką właśnie walutą państwową.
 
Jednak zanim to nastąpiło, na obcych znaczkach - niemieckich i austriackich umieszczano nadruki polskie. Oprócz oficjalnych, urzędowych wydań tych znaczków wiele urzędów pocztowych wprowadziło swoje własne nadruki. Były to tzw. znaczki poczt lokalnych.
 
Urząd pocztowy w Dziedzicach, wzorem innych placówek pocztowych, również wprowadził takie nadruki. Było to spowodowane przejściowym brakiem znaczków o potrzebnych wówczas nominałach. Na przełomie roku 1918/1919 lub raczej na początku roku 1919 wprowadzono do obiegu używane dotychczas znaczki austriackie o nominałach 40 i 50 heller z polskimi napisami 20 halerzy i 25 halerzy. Nadruki te wykonano stemplem gumowym i fioletowym tuszem.  Nadruk 20 halerzy wykonano na znaczku 40 heller w ten sposób, że w górnej części znaczka był on prawidłowy, zaś w dolnej części odwrócony. Analogicznie wykonano nadruk 25 halerzy na znaczku o nominale 50 heller. Następnie, w zależności od potrzeb, znaczki te rozcinano w poprzek i z jednego znaczka o wartości 40 heller otrzymywano dwa znaczki po 20 halerzy, zaś  ze znaczka 50 heller - dwa znaczki po 25 halerzy. Były to wówczas popularne nominały używane do listów, kart pocztowych i skartów. Dodatkową zaletą tych znaczków była możliwość stosowania różnych kombinacji nominałowych przy opłatach przesyłki. Mogły też być używane łącznie ze znaczkami austriackimi, co widać na załączonym przykładzie z dnia 17 stycznia 1919 r. Używanie tych znaczków trwało jednak bardzo krótko. Obecnie są one obiektem poszukiwań filatelisycznych, zaś ich posiadanie powodem do dumy. Niestety, egzemplarze spotykane dziś "okazyjnie" w handlu to najczęściej fałszerstwa, chociaż i one bywają ciekawe.

 Jerzy Giza

Poczta lokalna DZIEDZICE
 
Poczta lokalna DZIEDZICE

 

Znaczki te zarejestrowano w:
1. Fischer - Katalog Polskich Znaków Pocztowych, tom II, s. 14, rozdział Poczty lokalne 1918 - 1919 jako Dziedzice 1 i 2.
2. Katalog Specjalizowany Znaków Pocztowych Ziem Polskich, tom I, s. 219.
Dwujęzyczny stempel dzienny widoczny na załączonym wycinku został określony jako typ VIII Bh.

Jerzy Giza